Występowanie – żelazo

Żelazo jest najbardziej rozpowszechnione ze wszystkich metali ciężkich. Pod względem zawartości w dostępnych człowiekowi warstwach skorupy ziemskiej (4,7%) zajmuje ono w ogólnej kolejności czwarte miejsce po O, Si, Al (por. tabl. 1, § 6). Istnieją pewne podstawy do twierdzenia, że jądro Ziemi składa się przeważnie z żelaza (por. § 5). Przemawia za tym zarówno przeciętna gęstość kuli ziemskiej (5,5 g/cm3), znacznie większa niż gęstość przeważnej części minerałów występujących w zewnętrznej warstwie (2,3 g/cm3), własności magnetyczne Ziemi, a wreszcie fakt, że znaczna część meteorytów przybywających na powierzchnię Ziemi z przestrzeni międzyplanetarnych, składa się z żelaza, zawierającego zawsze pewną ilość niklu (3—20%). Meteorycznego pochodzenia są też zapewne olbrzymie bloki rodzimego żelaza, znalezione na wyspie Disko w pobliżu zachodnich wybrzeży Grenlandii. W skałach pochodzenia ziemskiego żelazo spotyka się bowiem jedynie w bardzo nieznacznych ilościach w postaci drobnych ziaren, zwłaszcza w niektórych bazaltach. Bardzo pospolite natomiast są liczne związki żelaza. Do najbardziej rozpowszechnionych należą związki z siarką. Piryt, FeS2, krystalizujący w układzie regularnym zwykle w postaci złocistożółtych sześcianów, występuje w żyłach kwarcowych wielu skal wybuchowych łącznie z różnymi innymi minerałami, m. in. także z rodzimym złotem. Innymi pospolitymi minerałami siarczkowymi żelaza są markazyt (polimorficzna odmiana FeS2), piryt magnetyczny Fe„Sn + 1 chalkopiryt CuFeS2, arsenopiryt FeAsS. Jednosiarczek FeS, nieznany wśród minerałów pochodzenia ziemskiego, spotyka się w niewielkich ilościach w meteorytach pod nazwą troilitu.