Cer

Do ziem cerytowych należą lantanowce, których tlenki mają charakter bardziej zasadowy od pozostałych. Najbardziej rozpowszechniony i najważniejszy ze względów praktycznych jest cer. Poza zastosowaniem w postaci stopu z żelazem do wyrobu „kamieni” do zapalniczek, o czym już wyżej była mowa, cer dodawany jest do niektórych stopów jako środek dezoksydacyjny, niekiedy też używa się go do redukcji zamiast glinu.

W związkach cer występuje jako pierwiastek trój- i czterowartościo- wy. Związki cerawe, wywodzące się od ceru trójwartościowego, zachowują się na ogół podobnie jak związki lantanu oraz pozostałych lan- tanowców. Są bezbarwne i w roztworze obojętnym lub kwaśnym nie ulegają utlenieniu tlenem z powietrza. Po zadaniu roztworu zasadą strąca się biały galaretowaty osad wodorotlenku cerawego, który pod wpływem tlenu z powietrza ulega utlenieniu na żółtawy wodorotlenek cerowy, zawierający cer czterowartościowy. Przejściowo osad przybiera zabarwienie ciemnofiołkowe.

Po dodaniu do roztworu soli cerawej amoniaku i nadtlenku wodoru strąca się intensywnie zabarwiony czerwonobrunatny osad uwodnionego nadtlenku cerowego. Reakcja ta pozwala wykryć niewielkie nawet ilości ceru.

Dwutlenek ceru, CeCb, powstaje podczas prażenia wodorotlenków ceru lub jego soli z lotnymi kwasami tlenowymi. Jest to trudno topliwy proszek o gęstości 7,2 g/cm::, prawie bezbarwny na zimno, żółty na gorąco. Nie rozpuszcza się ani w wodzie, ani w niezbyt stężonych roztworach kwasów i zasad. Przez odparowanie ze stężonym kwasem siarkowym przechodzi w siarczan cerowy, ulega też nieco działaniu stopionych zasad. Dwutlenek ceru stosowany jest jako dodatek w ilości około l°/ii do dwutlenku toru, służącego do wyrobu „koszulek auerow- skich” do lamp gazowych (§ 370).