Aktynowce

Rozmieszczenie w układzie okresowym pierwiastków o liczbach atomowych od 90 wzwyż, następujących po aktynie, stanowiła przedmiot długotrwałych dyskusji, bynajmniej jeszcze nie zakończonych. Pierwsze trzy spośród nich: tor, protaktyn i uran, znane już od dawna, zaliczano odpowiednio do rodzin pobocznych grup IV, V i VI, głównie na podstawie ich dość znacznego podobieństwa chemicznego do lżejszych pierwiastków tych rodzin. Pierwsze pierwiastki pozauranowe o liczbach atomowych 93—95, otrzymane na drodze sztucznych przemian jądrowych (§ 111), wbrew pierwotnym przewidywaniom, okazały się podobne nie do pierwiastków rodzin pobocznych grup VII i VIII, lecz do samego uranu. Trwałość ich najwyższego stopnia utlenienia (VI) jest jednak tym mniejsza, im wyższa jest ich liczba atomowa. Już począwszy od ameryku (1. at. 95), najtrwalszym stopniem utlenienia jest stopień trzeci, spośród dalszych zaś pierwiastków pozauranowych jedynie dla kiuru (96) i ber- kelu (97) stwierdzono możliwość istnienia nietrwałych związków wywodzących się od stopnia czwartego, dalsze zaś człony szeregu występują wyłącznie z wartościowością 3. Na tym stopniu utlenienia pierwiastki pozauranowe począwszy od kiuru, a nawet ameryku, wykazują duże podobieństwo do Iantanu i lantanowców. Na tej podstawie S e a- borg (1949) wyodrębnił następujące po aktynie pierwiastki okresu siódmego w osobną grupę aktynowców, analogiczną do lantanowców w okresie szóstym.