Blog Archives

Wobec dużego podobieństwa chemicznego hafnu do cyrkonu rozdzielenie tych pierwiastków nastręcza dość duże trudności. Początkowo przeprowadzano je przez frakcyjną krystalizację fluorosoli, które pierwiastki te tworzą z potasem lub amonem. Sól (NH/JalHfFel jest mianowicie nieco łatwiej rozpuszczalna niż odpowiednia sól cyrkonowa. Przeciwnie, spośród tlenochlorków MOCh łatwiej rozpuszcza się sól cyrkonowa. Obecnie wykorzystuje się dla rozdzielenia tych pierwiastków ich selektywną adsorpcję przez odpowiednie jonity lub też ekstrakcję azotanu cyrkonu z roztworu kwasu azotowego przez mieszaninę fosforanu trójbutylowego, (CiH.iPCb, (60%) z heptanem, C7H14 (40%).

W ciągu ostatnich paru dziesiątków lat prowadzono liczne badania własności magnetycznych, widm optycznych, widm promieni X, struktu- ry krystalicznej oraz własności chemicznych aktynowców i ich związków, mające na celu ustalenie sposobu rozmieszczenia elektronów na wyższych poziomach energetycznych (w szczególności na podpoziomach 5/ i 6d) w atomach (por. tabl. 17, § 73). Od tego rozmieszczenia zależy bowiem w pierwszym rządzie przynależność grupowa pierwiastków. Z założeń mechaniki kwantowej wynika według jednych autorów, że pierwszy elektron 5/ pojawia się u ameryku (1. at. 95), według innych natomiast — już u uranu (92) lub nawet protaktynu (91) (por. tabl. 17). Inne metody również nie dają jednoznacznego rozwiązania tego problemu. Zresztą różnica poziomów energetycznych 5f i 6d w pierwiastkach okresu siódmego, zwłaszcza tych z liczbami atomowymi 91—95, jest dużo mniejsza aniżeli różnica 4/ i 5d w okresie szóstym. Jest bardzo prawdopodobne, że położenie elektronów na jednym lub drugim pozio-

Molibdenit po wzbogaceniu przekształca się w trójtlenek, MoOa, bądź przez prażenie na powietrzu (I), bądź też przez stapianie z sodą z dostępem powietrza i następnie traktowanie utworzonego w reakcji (II) molibdenianu sodowego stężonym kwasem solnym (III). Trójtlenek poddaje się następnie redukcji węglem lub wodorem (IV): – 2 JVIOSJ> + 7 O2 — 2 MoO:j 4b02 , Na2JIo04 + 2HCI = H20 + 2XaCl + Mn03 , M0O3 -f- 3 H2 = 3 nO -f Mo .

Ren został wykryty dopiero w 1925 r. w wyniku systematycznych i planowych poszukiwań, prowadzonych przez Noddacka, Tackę i Berga. Badacze ci wyszli z założenia, że pierwiastek 75 pod wzglądem własności powinien być podobny z jednej strony do stojącego w tej samej grupie manganu, z drugiej zaś — do swoich sąsiadów w układzie okresowym: wolframu {1. at. 74) i osmu (1. at. 76). Podobnie jak związki manganu zawsze prawie towarzyszą związkom żelaza, tak i pierwiastek 75 powinien towarzyszyć w przyrodzie osmowi. Można też było oczekiwać obecności pierwiastka 75 w niektórych minerałach molibdenowych oraz w kolumbitach. Spodziewana zawartość poszukiwanego pierwiastka w tych minerałach była jednak tak mała, że nie można było stwierdzić jej nawet za pomocą najczulszych metod, nie wyłączając metod optycznych i rentgenooptycznych (por. § 76). Należało więc dokonać najpierw wzbogacenia badanego materiału w poszukiwany składnik, poddając go przemianom prowadzącym do wydzielenia wolframu i osmu łącznie, z którymi powinien sią wydzielić i poszukiwany pierwiastek 75. W uzyskanym tą metodą wzbogaconym produkcie udało sią stwierdzić jego obecność dziąki występowaniu charakterystycznych dla niego prążków w widmie rentgenowskim. Pierwiastek został nazwany renem (Rhenium, symbol Re).