Kod, Rh

Rod, występujący w surowej platynie, spotyka się też niekiedy w przyrodzie jako domieszkę złota tak np. w Meksyku znajdowano okazy złota rodzimego zawierające do 43°/« rodu. Jest to metal sre- brzystobiały, dość miękki i kowalny. W stanie rozdrobnionym ma bardzo dobre własności katalityczne. W temperaturze czerwonego żaru ulega powierzchniowo utlenieniu, przy czym tworzy się tlenek, Rh203. Na gorąco działa nań również chlor, znacznie słabiej fluor. W zwartych kawałkach jest bardzo odporny na działanie wszystkich kwasów, nawet wody królewskiej jednakże rod rozdrobniony w postaci „czerni rodowej” rozpuszcza się w wodzie królewskiej, jak również w stężonym kwasie siarkowym oraz w kwasie solnym z dostępem tlenu z powietrza. Rod daje się też roztworzyć przez stopiony pirosiarczan potasowy.

W postaci 10%-owego stopu z platyną rod służy jako jeden z przewodów ogniw termoelektrycznych, w których drugi przewód stanowi czysta platyna. Niekiedy używa się go też do robót jubilerskich zamiast srebra.

W swoich trwałych związkach tak prostych, jak i zespolonych rod występuje jako pierwiastek trójwartościowy. Liczne z tych związków są zabarwione na kolor czerwony (stąd nazwa pierwiastka: poSsoę = = czerwony). Prócz tego tworzy on też nietrwałe związki, odpowiadające stopniom utlenienia 1, 2, 4 i 6.

Trójtlenek rodu, Rh203, może być otrzymany przez bezpośrednie utlenianie metalu lub też przez prażenie azotanu. Tworzy czarny proszek. Z roztworów soli rodowych mocne zasady strącają związek o składzie Rh203 5H20 w postaci jasnożółtego osadu nierozpuszczalnego w wodzie, łatwo rozpuszczalnego w kwasach. Stwierdzono też istnienie nietrwałych tlenków niższych, Rh20 i RhO, a także uwodnionego dwutlenku Rh02 i być może trójtlenku Rh03. Ten ostatni powstaje jako ciemnoniebieski osad po dodaniu zasady do purpurowego roztworu, otrzymanego przez elektrolityczne utlenienie nadchloranu rodowego, RhiCIO/Ja, w kwasie nadchlorowym. Z nadmiarem zasady osad ten tworzy ciemnoniebieski roztwór, zawierający prawdopodobnie sól kwasu rodowego, M2Rh04.