Pod działaniem amoniaku chlorek rtęciawy czernieje na skutek wydzielenia rtęci. Równocześnie powstaje chlorek amidortęciowy (nietop- liwy precypitat): Hg2Cl3 + 2NHa KH4C1 + ClHgNH 4- Hg.
Reakcji tej chlorek rtęciawy zawdzięcza swą nazwę kalomelu (xaXoc y.sXaę — piękny czarny). Chlorek rtęciawy stosowany był głównie w lecznictwie jako środek przeczyszczający, gdyż wobec małej rozpuszczalności nie jest wyraźnie trujący. Ze względu jednak na niekorzystne oddziaływanie preparatów rtęci na organizm ludzki w ogóle, obecnie coraz bordziej wychodzi z użycia.
W laboratorium używa się chlorku rtęciawego do sporządzania elektrody kalomelowej (rys. 158, § 351). Jodek rtęciawy, IJg2J2> powstaje przez rozcieranie nadmiaru rtęci z jodem lub też po zadaniu roztworu soli rtęciawej niewielką ilością jodku potasowego. W stanie czystym tworzy substancję stałą barwy żółtej, nierozpuszczalną w wodzie. W zetknięciu z roztworem jodku przechodzi w jodortęcian z równoczesnym wydzieleniem rtęci: Hg3J2 + 2J =[HgJ4r + Hg. Dlatego jodek rtęciawy otrzymany przez wytrącenie z roztworu jest zwykle zabarwiony na kolor brudnozielony.
Sole rtęć i a we kwasów tlenowych otrzymuje się przez działanie odpowiednich stężonych kwasów na rtęć, wziętą w nadmiarze. Siarczan rtęciawy, HgoSOi, powstaje też z azotanu pod działaniem kwasu siarkowego jako biały osad trudno rozpuszczalny w wodzie. Na świetle przybiera barwę szarą na skutek rozkładu. Używany jest do sporządzania ogniw normalnych (§ 351) oraz jako katalizator podczas utleniania związków organicznych kwasem siarkowym dla oznaczania zawartości azotu metodą K j e 1 d a h 1 a.
Azotan rtęciawy, Hg2(NOa)-2, jest najczęściej spotykaną solą rtęciawą łatwo rozpuszczalną w wodzie. Ze stężonych roztworów krystalizuje jako dwuhydrat, należący do układu jednoskośnego. Na skutek hydrolizy roztwory jego mają odczyn kwaśny, a podczas rozcieńczania strącają się z nich trudno rozpuszczalne żółte sole zasadowe. Przez zakwaszenie kwasem azotowym hydroliza zostaje cofnięta.
Pod wpływem tlenu z powietrza azotan rtęciawy w roztworze ulega utlenieniu na sól rtęciową. Zapobiega temu wprowadzenie pewnej ilości rtęci na dno naczynia z roztworem.
Leave a reply