Blog o chemii nieorganicznej - chemia niemiecka Zamość

W zwartych blokach nie ulega działaniu czynników atmosferycznych, w stanie silnie rozdrobnionym jest niekiedy piroforyczny. Na gorąco pokrywa się nalotem tlenku, a w czystym tlenie spala się. W podobny sposób reaguje z chlorem i bromem. Na gorąco łączy się też z fosforem, arsenem i antymonem. Z wieloma metalami tworzy stopy. W stanie subtelnie rozdrobnionym nikiel może pochłaniać znaczne ilości wodoru, istnienie jednak określonych wodorków niklu jest wątpliwe.

Wobec kwasów nikiel zachowuje się podobnie jak kobalt (§ 418), odpowiednio do nieco tylko wyższego potencjału normalnego ( — 0,22 V). Najłatwiej rozpuszcza go rozcieńczony kwas azotowy. Stężony HNO:i natomiast powoduje pasywację.

Zastosowania. Przeważną ilość wytwarzanego obecnie niklu zużywa się w przemyśle stalowym. Stale z zawartością kilku procent niklu odznaczają się dużą ciągliwością i wytrzymałością. Łącznie z chromem nikiel czyni stal odporną na korozję (stale chromo-niklowe, „nierdzewne”). Stop z samym chromem o zawartości 60% Ni (chromonikie- lina) służy do wyrobu drutów na uzwojenia elektrycznych pieców oporowych.

Dość wszechstronnym zastosowaniem cieszą się stopy niklu z miedzią. Stopy takie o różnym składzie ilościowym, zawierające też niekiedy i inne składniki, jak Al lub Zn, używane są w wielu krajach do bicia monety zdawkowej. Wspomniany już wyżej pakfong przedstawia stop niklu (10—20%), miedzi (40—70%) i cynku (5—10%). Podobne stopy pod nazwą alpaka, nowe srebro i in. znalazły duże rozpowszechnienie do wyrobu nakryć stołowych i innych drobnych przedmiotów codziennego użytku.

Innego rodzaju stopy z miedzią są używane, dzięki stosunkowo małej przewodności elektrycznej, jako druty oporowe. Do tej kategorii należy nikielin (30% Ni, 55% Cu, 15% Zn), manganin (4% Ni, 12% Mn, S4% Cu) i konstantan (40% Ni, 60% Cu). Opór tego ostatniego w bardzo małym tylko stopniu zależy od temperatury. W laboratorium używa się też często narzędzi i naczyń z czystego niklu.

Powlekanie wyrobów żelaznych niklem celem zabezpieczenia ich przed rdzewieniem, a zarazem nadania im pięknego połysku zostało obecnie w przeważnej części zastąpione przez powlekanie chromem.

Drobno sproszkowany nikiel stosowany jest jako katalizator w reakcjach uwodorniania niektórych substancji organicznych. Do takich procesów uwodorniania należy m. in. „utwardzanie” tłuszczów, przekształcające ciekłe oleje roślinne w bardziej wartościowe tłuszcze stałe.