Blog o chemii nieorganicznej - chemia niemiecka Zamość

Większość metali rodzin dodatkowych grup VI, VII i VIII układu okresowego tworzy z tlenkiem węgła związki o wzorze ogólnym Me„(CO)m, zwane karbonylkami. Niektóre z nich powstają w reakcji bezpośredniej (zwykle w wyższej temperaturze i pod zwiększonym ciśnieniem), inne można otrzymać jedynie na drodze przemian bardziej złożonych. Wszystkie one są niezbyt trwałe i łatwo wchodzą w różnego rodzaju przemiany chemiczne, polegające na przyłączaniu innych cząsteczek, jak amoniak, zasady organiczne itp. lub też na wymianie grup karbonylowych CO na fluorowce, wodór, NO itp. Ogrzane do 200—250°C (niekiedy nawet niżej), karbonylki rozpadają się z powrotem na metal i tlenek węgla.

Zależnie od liczby atomów metalu wchodzących w skład cząsteczki karbonylku związki te można podzielić na dwie grupy. -Karbonylki jednordzeniowe, jak np. Ni(CO)4, Fe(CO)ó, Cr(CO)e, są to substancje stałe albo ciecze bezbarwne lub słabo tylko zabarwione, łatwo lotne, nierozpuszczalne w wodzie, łatwo natomiast rozpuszczające się w wielu rozpuszczalnikach organicznych (eter, benzen, chloroform, czterochlorek węgla). Karbonylki zaś wielordzeniowe, jak FeCOJy, Fe3(CO)j2, Co2(CO)s, MnjiCOJjo, Re2(CO)io, Os2(CO)g, Ir2(CO)B, są zwykle zabarwione, nielotne i w rozpuszczalnikach organicznych nie rozpuszczają się wcale, lub bardzo słabo.

Z lotności karbonylków jednordzeniowych, ich niezdolności przewodzenia prądu i łatwej rozpuszczalności w rozpuszczalnikach o budowie niebiegunowej można wywnioskować, że i same one mają budowę nie- biegunową, a wiązania łączące centralny atom metalu z grupami kar- bonylowymi CO mają charakter kowalencyjny lub koordynacyjny (§ 87 i 90). Budowa karbonylków jednordzeniowych najlepiej da się wyjaśnić w ten sposób, że cząsteczka CO przyłącza się koordynacyjnie do atomu metalu za pomocą pary elektronów atomu węgla nie zajętej na połączenie z atomem tlenu (§ 225, wzór VI).