Występowanie, otrzymywanie i własności wolframu

Wolfram występuje w przyrodzie prawie wyłącznie w postaci wol- framianów, a mianowicie wolframitu (Fe,Mn)W04, szelitu (dawniej z powodu dużej gęstości zwanego tungsten = ciężki kamień po szwedzku) CaW04 i sztolcytu PbW04. Mniejsze znaczenie ma ochra wolframowa, wo3.

Odrębność wolframu jako pierwiastka stwierdzi! po raz pierwszy S c h e e I e, który w 1781 r. wydzielił z szelitu trójtlenek wolframu. Wkrótce potem bracia d’E 1 h u y a r wyodrębnili i sam metal.

W celu wydzielenia wolframu z jego rud stapia się je przede wszystkim z sodą z dostępem powietrza (I). Powstający przy tym rozpuszczalny wolframian sodowy, Na2’W01, wylugowuje się wodą i roztwór zadaje się kwasem solnym, przez co zostaje wytrącony kwas wolframowy (II). Kwas ten poddaje się oczyszczeniu przez kilkakrotne rozpuszczanie w amoniaku i ponowne wytrącenie kwasem, po czym przez prażenie odwadnia się go do trójtlenku, który poddaje się redukcji węglem lub wodorem: – 2FeW04 + 2Ka2COs + 1/20, = 2Ka2W04 r Fe2G3 + 2CO,, (I) Na2W04 + 2HC1 = H2W04 -f- 2KaCt. (TI)

Wolfram, podobnie jak molibden, wydziela się w postaci ciemnoszarego proszku. Prasuje się go pod bardzo dużym ciśnieniem w sztab- ki, z których następnie przez intensywne kucie w temperaturze powyżej 1000°C otrzymuje się zwarty metal barwy srebrzystobialej, ciężki, na zimno bardzo twardy, na gorąco dość kowalny i ciągliwy. Mniejsze znaczenie dla otrzymywania wolframu ma redukcja sześciofluorku, WFg wodorem. '

W zwykłej temperaturze wolfram jest odporny na działanie czynników atmosferycznych. W temperaturze czerwonego żaru utlenia się na trójtlenek, WOj. Przegrzana para wodna przekształca go w dwutlenek, WO). Fluor działa na sproszkowany wolfram już na zimno, chlor — dopiero na gorąco.

Wobec kwasów wolfram zachowuje się odpornie, nawet stężony HNOi i woda królewska działają tylko powierzchniowo, metal bowiem łatwo ulega pasywacji. Powoli rozpuszcza go mieszanina kwasu azotowego i fluorowodorowego. Energicznie natomiast reagują z wolframem alkaliczne stopy utleniające (soda i saletra, nadtlenek sodowy, chlorany i in.).