Związki cyrkonu cz. III

Czterofluorek cyrkonu, ZrF4, otrzymywany podobnie jak czterofluorek tytanu, tworzy białe kryształy o gęstości 4,6 g/cm3, trudno rozpuszczalne w wodzie. Z roztworu kwasu cyrkonowego V kwasie fluorowodorowym wykrystalizowuje hydrat o składzie ZrF,t – 3H20, który prawdopodobnie należy formułować jako zespolony kwas H2[ZrOF/J 2H20. Z fluorkami litowców i amonu ZrF/t tworzy sole zespolone o składzie M2[ZrFfi] (fluorocyrkoniany), spośród których zwłaszcza sól potasowa odznacza się wybitną zdolnością do krystalizacji i wobec tego może być wykorzystana do oczyszczania preparatów cyrkonowych.

Czterochlorek cyrkonu, ZrCh,, otrzymuje się podobnie jak TiCb, przez przepuszczanie gazowego chloru nad rozżarzonym metalem lub mieszaniną dwutlenku z węglem. Tworzy bezbarwne kryształy o gęstości 2,8 g/cm3, sublimujące w 331cC. W wilgotnym powietrzu ulega hydrolizie, tworząc dymy chlorowodoru i przechodząc w chlorek cyrkonylu, ZrOCl2, łatwo rozpuszczalny w wodzie i krystalizujący z roztworu jako ośmiohydrat. Z nadmiarem jonów Cl- czterochlorek cyrkonu tworzy dość nietrwałe jony [ZrCl]2″, rozkładające się już od wody.

Czterobromek, ZrBr (temperatura sublimacji 357°C) i cztero jodek cyrkonu, ZrJ/, (temperatura sublimacji 431°C) zachowują się podobnie jak czterochlorek. Wywodzące się od nich sole zespolone są jeszcze mniej trwałe.

Cyrkon tworzy też węglik, ZrC i azotek, ZrN, odznaczające się (zwłaszcza pierwszy) dużą twardością i wysoką temperaturą topnienia (3530°C i 2955°C).

Ze związków niższych stopni utlenienia cyrkonu otrzymano trójchlorek, ZrCl3 (czerwonobrunatny) i trójbromek, ZrBr3 (granatowoczarny). Powstają one przez ogrzewanie odpowiednich czterohalo- genków z glinem w zamkniętej rurze. Działają jeszcze silniej redukująco niż związki trójwartościowego tytanu. Podczas silniejszego ogrzewania rozpadają się na odpowiednie cztero- i dwuhalogenki: – 2ZrCl3 = ZrCl1 -fZrCl2.

Leave a Reply