Blog o chemii nieorganicznej - chemia niemiecka Zamość

Dwutlenek manganu, MnCb, jest najbardziej rozpowszechnioną rudą manganową. Zależnie od postaci występowania, znany jest pod różnymi nazwami. Wyraźnie krystaliczne odmiany noszą nazwę polianitu. Piroluzyt jest odmianą, powstałą z innych minerałów manganowych i zachowującą zwykle ich zewnętrzną postać krystaliczną („pseudomorfoza”). Psylomelan, występujący w postaci zbitej masy, oraz wad, tworzący dość luźne skupiska, są zwykle silnie zanieczyszczone innymi substancjami.

Sztucznie dwutlenek manganu może być otrzymany przez prażenie stałego azotanu manganawego do temperatury poniżej 530°C (§ 396). Przedstawia on proszek czarny lub czarnoszary, w wodzie praktycznie nierozpuszczalny. Środki redukujące w kwaśnym roztworze przeprowadzają go w sole manganawe. Dwutlenek manganu działa więc utleniająco: MnO) -|- 2Ś02 = MnŚA dwutiniiiaii. Mn02 H- H202 + 2 ID = lln2 + 2H,0 -f- O,.

Nadtlenek wodoru rozpada się pod wpływem dwutlenku manganu również i w roztworze zasadowym. Przy tym wydziela się jednak ilość tlenu dwukrotnie mniejsza, a sam dwutlenek manganu nie ulega dostrzegalnej zmianie działa więc tutaj jako katalizator. Również rozpad chloranu potasowego jest katalitycznie przyśpieszany przez MnCb (§ 16).

Sole czterowartościowego manganu, wywodzące się od MnCb jako od zasady, są jeszcze mniej trwale niż sole manganowe. Czterochlorek prawdopodobnie powstaje przejściowo obok trójchlorku podczas działania stężonym kwasem solnym na dwutlenek manganu na zimno, lecz natychmiast rozpada się na dwuchlorek i wolny chlor. Na tym polega metoda We 1 don a wytwarzania chloru, używana dawniej w przemyśle (§ 119). W ten sposób otrzymuje się do dziś dnia chlor na niewielką skalę w laboratorium. Przez wprowadzenie mieszaniny nadmanganianu wapniowego, CaiMnOj, z chlorkiem potasowym do silnie chłodzonego 40%-owego HC1 udało się otrzymać zespoloną sól o wzorze K2lMnIVClo] w postaci kryształów barwy ciemnoczerwonej. Otrzymano też odpowiedni związek fluorowy K2[MnFr,] (fluoromanganin) jako żółte blaszki układu heksagonalnego. Fluoromanganiny pierwiastków grupy drugiej o wzorze ogólnym MIIMnF(1 (Mn = Mg, Ca, Sr, Ba) mają również barwę żółtą, lecz krystalizują w układzie regularnym.