Author Archive
Występowanie, otrzymywanie i własności niklu
Nikiel występuje, podobnie jak kobalt, głównie w związkach z siarką, arsenem i antymonem, zawierających prawie zawsze pewną domieszkę związków kobaltu. Najważniejszymi minerałami niklu są: mille- ryt NiS, nikielit (kupfernikiel) NiAs, breithauptyt NiSb, chloantyt NiAsa (izomorficzny ze smaltynem), gersdorfit NiAsS, ullmanit NiSbS (izomorficzny z kobaltynem). Prócz tego nikiel wchodzi w skład garnie- rytu, stanowiącego uwodniony krzemian niklawo-magnezowy o zmiennym składzie, którego znaczne pokłady odkryto na Nowej Kaledonii. Duże znaczenie dla produkcji niklu ma zawartość jego w niektórych złożach pirytu magnetycznego, wynosząca przeciętnie 3%, a niekiedy dochodząca do 22%.
Cyjanek i tiocyjanian (rodanek)
Własności fizyczne halogenków rtęciowych zestawione są w tablicy 95, § 345. Fluorek rtęciowy, HgF2, w stanie bezwodnym otrzymać można w postaci białych kryształków przez działanie chlorem na fluorek rtęciawy: Hg,F, +C13 = HgCL -r HgF2.
Proste sole manganu trójwartościowego
W postaci uwodnionej tlenek manganowy powstaje przejściowo podczas utleniania wodorotlenku manganawego tlenem z powietrza. Również i w przyrodzie spotyka się wodorotlenek, manganowy jako minerał manganit MnO OH, izomorficzny z getytem FeO OH.
Związki cyrkonu
W związkach cyrkon występuje prawie wyłącznie z wartościowością 4. Związki niższych stopni utlenienia są jeszcze mniej trwałe niż odpowiednie związki tytanu.
Wiełokwasy (izopolikwasy i heteropolikwasy) cz. II
Na przykład spośród kwasów wielowolframowych trwale są jedynie kwasy sześcio- i dwunastowolframowy, natomiast kwasy dwu-, trójwolframowy itd. są w ogóle nie znane. Byłoby też niezrozumiale, dlaczego w większości przypadków liczba reszt kwasowych, wchodzących w skład cząsteczki wielokwasu, jest ograniczona. Pewien szczególny przypadek stanowią tu wielokrzemiany, dla których zresztą budowy, łańcuchowa, pasmowa i sieciowa, zostały . doświadczalnie stwierdzone za pomocą promieni X.
Występowanie, otrzymywanie i własności cyrkonu
Cyrkon jest pierwiastkiem podobnie rozpowszechnionym jak tytan, na ogół jednak występuje w ilościach znacznie mniejszych dlatego też rzadziej spotyka się bogatsze złoża minerałów cyrkonowych. Ważniejszymi takimi minerałami są: baddeleyit albo ziemia cyrkonowa, Zr02, której bogate pokłady występują przede wszystkim w stanie Minas Geraes w Brazylii, oraz cyrkon, ZrSiO, spotykany w znaczniejszych ilościach na Cejlonie, Uralu (ZSRR), w Australii i Północnej Karolinie (USA). Przezroczyste okazy cyrkonu, zabarwione na kolor czerwonawy ‘lub jasnożółty, używane są jako kamienie półszlachetne pod nazwą hiacyntu lub jargonu.
Inne fluorowce
Tworzy pomarańczowoczerwone kryształy, rozkładające się pod wpływem wody z powrotem na dwuchromian i chlorowodór. Znany jest i dwuchlorek kwasu chromowego, tzw. chlorek chromy 1 u, Cr02Cl2, odpowiadający chlorkowi sulfurylu (§ 159). Najłatwiej otrzymuje się go przez ogrzewanie mieszaniny stałego dwuchromianu i chlorku potasowego lub sodowego ze stężonym kwasem siarkowym.
Własności fizyczne chromowców
Pierwiastki tworzące rodzinę chromowców są metalami twardymi, bardzo trudno topliwymi (tabl. 105) i odpornymi na działanie czynników chemicznych. W najwyższym stopniu utlenienia wykazują one w związkach wartościowość +6. W związkach tych występuje pewne podobieństwo do pierwiastków rodziny głównej — siarkowców. Tlenki o wzorze ogólnym MO3 mają charakter bezwodników kwasowych, a odpowiednie
Otrzymywanie i własności metalu – molibden
Głównym minerałem molibdenu jest błyszcz molibdenowy, czyli molibdenit, MoS2, występujący w wielu krajach, rzadko jednak w większych ilościach. Poza tym pewne znaczenie ma molibdenian ołowiawy, zwany wulfenitem, PbMoOi, towarzyszący niekiedy rudom ołowianym.
Kod, Rh
Rod, występujący w surowej platynie, spotyka się też niekiedy w przyrodzie jako domieszkę złota tak np. w Meksyku znajdowano okazy złota rodzimego zawierające do 43°/« rodu. Jest to metal sre- brzystobiały, dość miękki i kowalny. W stanie rozdrobnionym ma bardzo dobre własności katalityczne. W temperaturze czerwonego żaru ulega powierzchniowo utlenieniu, przy czym tworzy się tlenek, Rh203. Na gorąco działa nań również chlor, znacznie słabiej fluor. W zwartych kawałkach jest bardzo odporny na działanie wszystkich kwasów, nawet wody królewskiej jednakże rod rozdrobniony w postaci „czerni rodowej” rozpuszcza się w wodzie królewskiej, jak również w stężonym kwasie siarkowym oraz w kwasie solnym z dostępem tlenu z powietrza. Rod daje się też roztworzyć przez stopiony pirosiarczan potasowy.
Ruten, Ru – ciąg dalszy
Po stopieniu sproszkowanego rutenu z wodorotlenkiem potasowym z dodatkiem azotanu lub chloranu otrzymuje się stop ciemnozielony, rozpuszczający się w wodzie z zabarwieniem intensywnie czerwonopo- marańczowym. Roztwór zawiera rutenian potasowy, K2Ru04, wywodzący się od nieistniejącego w stanie wolnym kwasu rutenowego z rutenem sześciowartościowym. Nie znany jest też bezwodnik tego kwasu, RuO. Z odparowanego roztworu wodnego rutenian potasowy krystalizuje jako jednohydrat w postaci higroskopijnych ciemnozielonych kryształów, w cienkich warstwach przeświecających czerwono.
Rozpuszczalność siarczanu żelazawego – rozwinięcie
W zetknięciu z tlenem powietrza, zwłaszcza w stanie wilgotnym, FeS utlenia się na siarczan żelazawy. Łatwo rozpuszcza się w kwasach z wydzieleniem siarkowodoru, który w ten właśnie sposób najczęściej się otrzymuje w laboratiorum: FeS j 211 K( – it,S.