Zawartość pary rtęci w powietrzu

Pod względem fizykochemicznym amalgamaty zasadniczo nie różnią się niczym od innych stopów metalicznych. Stwierdzono też istnienie licznych związków międzymetalicznych rtęci, zwłaszcza z litowcami.

Wskutek dużej gęstości i dość znacznej odporności na działanie czynników atmosferycznych rtęć znajduje zastosowanie przede wszystkim dc wypełniania różnych aparatów fizycznych, jak termometry, barometry, przerywacze i prostowniki elektryczne, pompy dyfuzyjne itp. Zasadniczą część tzw. lampy kwarcowej stanowi rurka ze szkła kwarcowego o kształcie podanym na rysunku 156, wypełniona rtęcią częścio wo w stanie ciekłym, częściowo — pary. Do rurki wtopione są dwa druciki platynowe. Gdy połączy się druciki ze źródłem napięcia, a jednocześnie ustawi się rurkę w ten sposób, że rtęć wewnątrz rozdzieli się na dwie części, wówczas pomiędzy elektrodami rtęciowymi powstanie łuk elektryczny, pod wpływem którego para rtęci wysyła światło bogate w promienie ultrafioletowe. Ponieważ szkło kwarcowe jest dla tych promieni przepuszczalne, wydostają się one na zewnątrz i mogą być użyte do badań naukowych lub do naświetlań leczniczych.

W laboratoriach fizykochemicznych stosuje się często ogniwa galwaniczne o elektrodach rtęciowych. Jednym z takich ogniw jest ogniwo normalne W e s t o n a, któremu zwykle nadaje się kształt, przedstawiony na rysunku 157. Elektrodę ujemną ogniwa stanowi 12,5°/o-owy amalgamat kadmu. Jako elektrolit służy nasycony roztwór siarczanu kadmowego, do którego dodaje się w nadmiarze stałego hydratu 3CdSC>4 8H1O. Elektrodą dodatnią jest rtęć, pokryta warstwą stałego siarczanu rtęciawego, Hg-jSO, zarobionego z cieczą elektrodową i niewielką ilością rtęci na gęstą pastę. Siła elektrobodżcza ogniwa Westo- na w 20°C wynosi 1,0183 V i bardzo nieznacznie tylko maleje ze wzrostem temperatury (4,06 105 V/stopień). Dzięki temu jest ono używane jako wzorzec napięcia elektrycznego. W stosowanym dawniej ogniwie Clarka elektrodę ujemną stanowi amalgamat cynku, a elektrolitem jest nasycony roztwór ZnSO/, 71+0. Jego siła elektrobodźcza w 15°C wynosi 1,4325 V, zmienia się jednak dość znacznie z temperaturą (dnldt — —1,19 103 V/ stopień).

Tak zwana elektroda kalomelowa (rys. 158) składa się z rtęci. Jako elektrolit służy roztwór chlorku potasowego o ściśle określonym stężeniu (zwykle 0,1 lub 1,0 n), nasycony chlorkiem rtęciawym, Hg2Cl-2, którego warstwa pokrywa powierzchnię rtęci. Potencjał elektrody kalo- melowej zależny jest od stężenia KC1 w roztworze: w 18°C dla 0,ln KC1 wynosi +0,338 V, dla ln KC1 zaś +0,286 V względem normalnej elektrody wodorowej. Ponieważ elektroda kalomelowa jest znacznie łatwiejsza do wykonania i wygodniejsza w pracy od elektrody wodorowej, używa się jej często jako elektrody porównawczej w pomiarach elektrochemicznych.

Leave a Reply