Reakcja ta może być użyta do wykrywania związków niklu obok związków kobaltu. Kompleks cyjanokobaltawy bowiem, powstający pod działaniem nadmiaru cyjanku na sól kobaltawą, w warunkach reakcji ulega utlenieniu na cyjanokobaltowy, w którym grupy cyjanowe są silniej związane z jonem centralnym, tak iż tlenek kobaltowy nie powstaje. Por. też ustęp o redukcji cyjanokobaltanów w ciekłym amoniaku

Z innych zespolonych soli żelaza ciekawe są tzw. sole Roussina, zawierające według Manchota żelazo jednowartościowe. Skład ich daje się wyrazić ogólnymi wzorami M1 [SFe (NO)] (sole czerwone) i Mi[SjFe3IFen(NO)7] (sole czarne).

Związki zespolone niklu są mniej liczne i znacznie mniej trwałe od związków kobaltu, zwłaszcza trójwartościowego. W niektórych z nich jon niklu jest koordynacyjnie związany z 6 grupami atomowymi. Częściej spotyka się takie, w których liczba grup wynosi 4.

Stop ługuje się wodą, która rozpuszcza utworzony chromian, tlenek żelazowy zaś pozostaje nierozpuszczony. Wykrystalizowany z zakwaszonego roztworu dwuchromian przeprowadza się przez redukcję węglem w tlenek chromowy: Na2Cr2G7 + 2C = Cr203 + XaaC03 +UO .

W związkach zarówno prostych, jak i zespolonych, nikiel występuje prawie wyłącznie jako pierwiastek dwuwartościowy. Spośród związków wywodzących się od wyższych stopni utlenienia, stwierdzono jedynie tworzenie się tlenków, nie wyodrębnionych zresztą w stanie czystym. Otrzymano natomiast niektóre związki zespolone zawierające nikiel j ednowhr tościowy.

Wobec dużego podobieństwa skandoweów między sobą oraz z lan- tanowcami otrzymanie ich w stanie zupełnie czystym jest zadaniem trudnym, tym bardziej, że zdradzają one duże powinowactwo do tlenu i innych pierwiastków niemetalicznych. Z tych też względów własności skandoweów w stanie wolnym nie są dotychczas dokładnie poznane. Stosunkowo najlepiej został zbadany lantan. Otrzymać go można przez elektrolizę stopionego chlorku, LaCŁ, z dodatkiem KF i CaF2 jako topników. Jest to metal biały o gęstości 6,18 g/cm3, ciągliwy, nieco twardszy od cyny, topiący się w 826°C. Tworzy dwie odmiany alo- tropowe: heksagonalną (La «), trwałą w temperaturach niższych, i regularną (La p) — w wyższych. Temperatura przemiany leży pomiędzy 150 a 250°C. W suchym powietrzu pokrywa się wkrótce niebieskawą błonką tlenku, La203 w zetknięciu z wilgotnym powietrzem tworzy się biała warstwa wodorotlenku, La(OH):p Spala się w tlenie w 450°C, wydzielając duże ilości ciepła (214,28 kcal/g-at.). Łączy się też energicznie z fluorowcami. Z azotem lub amoniakiem tworzy czarny azotek, LaN, a z wodorem w 240°C również czarny wodorek, LaH3, który ze względu na własności zajmuje pośrednie stanowisko pomiędzy wodorkami litowców i bery łowców o charakterze soli a wodorkami tytanowców, należącymi raczej do typu związków międzymetalicznych. Lantan łatwo rozpuszcza się w kwasach, na działanie zaś zasad jest odporny.

Związki wywodzące się od manganu siedmio wartościowego otrzymywano dawniej na skalę techniczną przez utlenianie manganianów chlorem. Obecnie stosuje się utlenianie elektrolityczne pomiędzy elektrodami niklowymi albo elektrolizę stężonych wodorotlenków (3—6 mol.) na anodzie z metalicznego manganu lub ferromanganu.

Do ziem cerytowych należą lantanowce, których tlenki mają charakter bardziej zasadowy od pozostałych. Najbardziej rozpowszechniony i najważniejszy ze względów praktycznych jest cer. Poza zastosowaniem w postaci stopu z żelazem do wyrobu „kamieni” do zapalniczek, o czym już wyżej była mowa, cer dodawany jest do niektórych stopów jako środek dezoksydacyjny, niekiedy też używa się go do redukcji zamiast glinu.

Pięciof luorek tantalu, TaF5, tworzy się przez bezpośrednie łączenie pierwiastków lub też działaniem ciekłego fluorowodoru na pięciotlenek, jako bezbarwna substancja stała topiąca się w 97°C i wrząca w 229°C. Z fluorkami litowców TaF5 tworzy sole zespolone typu M[TaF(j] i M2[TaF7], Sole tego drugiego typu są częściej spotykane. Spośród nich trudno rozpuszczalny fluorotantalan potasowy, K2[TaF7], ma znaczenie dla oddzielenia tantalu od niobu.

Z nielicznych związków tantalu, wywodzących się od niższych stopni utlenienia, na uwagę zasługują przede wszystkim chlorki, Pięciochlorek tantalu nie da się zredukować, tak jak NbClg, cynkiem w roztworze kwaśnym. Jednakże ogrzewany do 300cC bez dostępu powietrza, najlepiej wobec sproszkowanego glinu, ulega termicznemu rozpadowi na wolny chlor i trójchlorek: TaClB = Cl2- TaCl3.

Podczas zakwaszania roztworów metawolframianów osad nie powstaje tworzy się bowiem przy tym rozpuszczalny w wodzie kwas metawolframowy, Hr,[H2Wi2C>4y]. Trójtlenek wolframu może też tworzyć złożone kwasy z innymi kwasami tlenowymi, jak np. z kwasem fosforowym HPCWgOjo), krzemowym HSiCWsCoh], borowym H-,[B(W30KI)4] i in. Są one analogiczne do odpowiednich związków molibdenu. Pierwszy z nich tworzy trudno rozpuszczalne sole z większością alkaloidów i dlatego stosuje się go w chemii analitycznej do ilościowego oznaczenia tych zasad organicznych. O budowie „heteropolikwasów” mowa będzie w paragrafie następnym.

Do mało zdysocjowanych soli należy cyjanek rtęciowy, Hg(CN)2. Powstaje on przez rozpuszczenie tlenku rtęciowego w kwasie cyjanowodorowym lub przez reakcję wymiany podwójnej soli rtęciowych z cyjankami litowców. Tworzy białe kryształy, dość dobrze rozpuszczalne w wodzie. Wobec znikomo małego stopnia dysocjacji roztwory nie dają osadu ani z wodorotlenkami, ani z jodkami, jedynie siarkowodór strąca czarny siarczek.