Osm występuje w surowej platynie najczęściej w postaci tzw. osmi- rydu, tj. stopu osmu z irydem. Zawartość jego nie przekracza zazwyczaj paru procent. W Australii jednak oraz w zachodnich Stanach Ameryki napotyka się ziarna o zawartości znacznie większej, a w Kalifornii i w Tasmanii natrafiono nawet na prawie czysty osmiryd.

Wychodzące z wielkiego pieca surowe żelazo zawiera znaczne ilości domieszek (ogółem do 10°/o), w tym 2,5—5% węgla, nieco krzemu, manganu, niekiedy też fosforu i siarki. Domieszki, a przede wszystkim węgiel, wpływają w silnym stopniu na jego własności. W zwykłej temperaturze surowiec jest kruchy i pęka pod wpływem silnego uderzenia młotkiem, nie daje się więc obrabiać przez kucie i walcowanie. Topi się w wąskich granicach temperatur bez uprzedniego mięknięcia i znacznie niżej niż czyste żelazo (1100—1200°). Bezpośrednio powyżej temperatury topnienia tworzy ciecz łatwo płynną, nadaje się więc dobrze do odlewów.

Związki rtęciawe z jednej strony łatwo ulegają utlenieniu na rtęciowe, z drugiej zaś dają się redukować na metal. Charakterystyczna dla nich jest też skłonność do samorzutnego przechodzenia w związki rtęciowe z równoczesnym wydzieleniem rtęci. U niektórych związków skłonność ta jest tak wielka, że nie dają się one w ogóle otrzymać i w wyniku reakcji zmierzającej do ich wytwarzania powstaje zamiast oczekiwanego związku rtęciawego mieszanina odpowiedniego związku rtęciowego i rtęci.

Siarczek uranylowy, U02S, powstaje po dodaniu siarczku amonowego do roztworu rozpuszczalnej soli uranylowej jako czerwono- brunatny nierozpuszczalny osad, łatwo rozpuszczający się w kwasach.

W związkach prostych kobalt występuje przeważnie z wartościowością + 2 (związki kobaltawe). Otrzymano też pewną liczbę związków, wywodzących się od kobaltu trójwartościowego (związki kobaltowe). Prawdopodobne jest też istnienie kobaltu czterowartościowego w dwutlenku Co02, którego jednak nie otrzymano dotychczas w stanie czystym.

tal w temperaturach bezpośrednio poniżej jej temperatury krzepnięcia zawiera żelazo w postaci austenitu, czyli y-ferrytu o sieci przestrzennej wszechstronnie centrowanej, w której pomiędzy atomy Fe wchodzi pewna liczba atomów C. Ta forma występowania żelaza odznacza się dużą twardością i wytrzymałością mechaniczną. Podczas powolnego oziębiania do temperatur niższych od 723°C austenit zmienia się na mieszaninę cementytu i a-ferrytu o znacznie mniejszej twardości. Jeżeli natomiast oziębienie następuje szybko, struktura austenityczna zostaje zachowana również w temperaturach niższych jako stan metatrwały. Częściowo powstaje przy tym jeszcze inna struktura nietrwała, zwana martenzytem, równie twarda jak austenit. Sieć przestrzenna martenzytu może być przedstawiona jako sieć «-ferrytu, nieco rozciągnięta w kierunku jednej z głównych osi krystalograficznych. W sieci tej miejsca zaznaczone przez kółka niezaczernione (rys. 171), są częściowo obsadzone przez atomy węgla.

Znaczenie żelaza jako metalu użytkowego — jak wiadomo — o wiele przewyższa znaczenie wszystkich innych metali. Do większości zastosowań technicznych czyste żelazo jest jednak zbyt miękkie. Wszystkie gatunki żelaza technicznego, które teraz omówione będą pokrótce, zawierają większe lub mniejsze ilości węgla oraz innych domieszek.

Pręciki utworzone z mieszaniny dwutlenku cyrkonu (około 85u/o) z tlenkiem itrowym Y20s (15″/o) w wyższej temperaturze przewodzą prąd elektryczny. Rozżarzają się przy tym silnie i wysyłają intensywne białe światło. Własność ta wykorzystana była przez pewien czas w tzw. lampie N e r n s t a.

Dwutlenek uranu, UOv, powstaje przez redukcję wyższych tlenków (UO3 lub UjOp) w strumieniu wodoru na gorąco. Jest to czarno- brunatny proszek o gęstości 11 g/cm3, topiący się dopiero w ok. 2800°C. Dwutlenek uranu z wielką trudnością tylko ulega redukcji, Z tego powodu przez długi czas był on uważany za elementarny uran. Ogrzany na powietrzu U02 łatwo utlenia się z powrotem i przechodzi w tlenek U3OS.

Pallad rozpuszcza się łatwo w wodzie królewskiej, a także w niezbyt rozcieńczonym kwasie azotowym. Powoli rozpuszcza go i kwas siarkowy, ulegając przy tym redukcji na S02. W podobny sposób działają stopione pirosiarczany sodu i potasu.

Cynk jest metalem o połysku niebieskawym, który jednak w wilgotnym powietrzu szybko zanika wskutek powierzchniowego utlenienia. Ważniejsze własności fizyczne cynku zestawione są w tablicy 94. W zwykłej temperaturze jest on kruchy, w 100—150°C staje się kowalny i ciągliwy, powyżej zaś 200°C kruchość powraca, tak iż można go sproszkować. Sieć przestrzenna cynku należy do układu heksagonalnego (rys. 128, § 248). Przewodność cieplna i elektryczna jest dość dobra.

Po dodaniu stężonego kwasu siarkowego do roztworu dwuchromianu potasowego wydziela się trójtlenek chromu, CrO:1, w postaci higro- skopijnych karmazynowoczerwonych igieł układu rombowego. W 198°C trójtlenek chromu topi się, a nieco powyżej tej temperatury częściowo się ulatnia rozkładając się równocześnie na CnOj i tlen.