Sole cerowe, wywodzące się od dwutlenku ceru, są na ogół nietrwałe. W roztworze obojętnym ulegają łatwo hydrolizie, a w kwaśnym działają silnie utleniająco, przechodząc przy tym w związki ceru trójwartościowego. Dzięki temu roztwory siarczanu cerowego, który jest stosunkowo najtrwalszą prostą solą ceru czterowartościowego, używane są niekiedy w chemii analitycznej oraz preparatywnej jako środek utleniający. Roztwory te są zabarwione na kolor brunatnożółty.

Związek opisany przez Ruffa jako sześciofluorek jest, jak się okazało, pięciofluorkiem OsF5. Powstaje on przez redukcję sześciofluorku karbonylkiem wolframu, W(CO)[j jalko substancja szaroniebieska, topiąca się w 70°C na ciągliwą ciecz, która w miarę wzrostu temperatury zmienia barwę na jaskrawoniebieską i wrze w 233°C.

Związki żelaza ogrzewane z sodą na węglu drzewnym za pomocą dmuchawki ustnej wydzielają żelazo w postaci szarej gąbczastej masy, przyciąganej przez magnes. Obecność jonów żelaza w roztworze daje się wykryć za pomocą ich reakcji z zespolonymi cyjankami (por. § 4161. W celu wykrycia jonów żelazowych można też posługiwać się reakcją z tiocyjanianem (rodankiem) potasowym, KSCN, lub amonowym, (NH/,)SCN. W razie obecności jonów żelazowych roztwór przybiera intensywne zabarwienie krwistoczerwone wskutek tworzenia się kompleksów jonu Fe3+ z anionami SCN o składzie [Fe(SCN)n]3″”, gdzie n przybierać może wartości od 1 do 6, zależnie od stężenia dodanego tio- eyjanianu.

Molibden tworzy cztery tlenki: M02O3, M0O2, Mo2Or, i MoO1. Najtrwalszy jest trójtlenek, powstający przez prażenie na powietrzu molibdenu lub takich jego związków, które po rozkładzie dają tylko lotne uboczne składniki. Jest to biały proszek krystaliczny (układ rombowy) o gęstości 4,5 g/cm3, topniejący w ?95°C, lecz subłimujący dość znacznie już powyżej 600°C. Jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie, z którą tworzy jedynie roztwory koloidowe. Z kwasów rozpuszczają go tylko kwas fluorowodorowy i stężony kwas siarkowy. Łatwo natomiast rozpuszcza się w zasadach, tworząc sole kwasu molibdenowego, zwane molibdenianami. Trójtlenek molibdenu, podobnie do trójtlenku chromu, ma więc charakter bezwodnika kwasowego. Prócz prostych molibdenia- nów o wzorze ogólnym M2M0O4 znane są wielomoiibdeniany, w których na 1 g-cz. tlenku zasadowego przypada więcej niż 1 g-cz. bezwodnika.

Pod względem fizykochemicznym amalgamaty zasadniczo nie różnią się niczym od innych stopów metalicznych. Stwierdzono też istnienie licznych związków międzymetalicznych rtęci, zwłaszcza z litowcami.

Wyodrębnienie metalu odbywa się poprzez szereg skomplikowanych operacji, prowadzących do powstawania lotnego siedmiotlenku Re207, który następnie poddaje się redukcji w strumieniu wodoru w 1000°C. Otrzymuje się metal biały, z wyglądu podobny do platyny, bardzo ciężki (d = 20,9 g/cm3) i trudno topliwy (tt. = 3170°C). W stanie zupełnie czystym jest stosunkowo miękki i ciągliwy. Metal techniczny wyróżnia się jednak dużą twardością.

Siarczek rtęciowy, ciężar cząst. 232,68, stanowi główny minerał rtęci, zwany cynobrem. Dobrze uformowane jego kryształy układu heksagonalnego o gęstości 8,1 g/cm3 spotyka się dość rzadko. Struktura ich odpowiada strukturze wurcytu (rys, 153, § 346). Najczęściej tworzy zbite masy barwy ceglastoczerwonej lub czerwonobrunatnej. Istnieje druga odmiana polimorficzna siarczku rtęciowego, czarna. W przyrodzie spotyka się ją rzadko. Sztucznie powstaje przez rozcieranie rtęci ze sproszkowaną siarką, a także przez wprowadzenie gazowego siarkowodoru do roztworów soli rtęciowych. Gęstość jej wynosi 7,7—7,8 g/cma. Struktura krystaliczna czarnego siarczku rtęciowego odpowiada strukturze blendy cynkowej (rys. 152, § 346). Przez ogrzewanie z wielosiarczkiem potasowym lub przez sublimację daje się przeprowadzić w odmianę czerwoną. Otrzymany w ten sposób sztuczny cynober odznacza się jaskrawą ceglastoczerwoną barwą i używany jest jako farba. Czerwona odmiana HgS jest trwała poniżej 344°C, odmiana czarna — powyżej tej temperatury. Obecność niektórych domieszek, jak Fe, Zn, Se, znacznie obniża temperaturę przemiany.

Kompleks cyjanożelazianowy, [Fein(CN)o]:ł—, jest mniej trwały niż analogiczny kompleks wywodzący się od żelaza dwuwartościowego. Dotyczy to zarówno cyjanożelazianów, jak i odpowiadającego im kwasu sześciocyjanożelazowego. Rozkładają się one powoli z wydzieleniem cyjanków lub cyjanowodoru. W przeciwieństwie do cyjanożelazinów są więc trujące. Podobnie jak niekompleksowe związki żelazowe, cyjano- żelaziany są słabymi środkami utleniającymi.

Żelazo jest najbardziej rozpowszechnione ze wszystkich metali ciężkich. Pod względem zawartości w dostępnych człowiekowi warstwach skorupy ziemskiej (4,7%) zajmuje ono w ogólnej kolejności czwarte miejsce po O, Si, Al (por. tabl. 1, § 6). Istnieją pewne podstawy do twierdzenia, że jądro Ziemi składa się przeważnie z żelaza (por. § 5). Przemawia za tym zarówno przeciętna gęstość kuli ziemskiej (5,5 g/cm3), znacznie większa niż gęstość przeważnej części minerałów występujących w zewnętrznej warstwie (2,3 g/cm3), własności magnetyczne Ziemi, a wreszcie fakt, że znaczna część meteorytów przybywających na powierzchnię Ziemi z przestrzeni międzyplanetarnych, składa się z żelaza, zawierającego zawsze pewną ilość niklu (3—20%). Meteorycznego pochodzenia są też zapewne olbrzymie bloki rodzimego żelaza, znalezione na wyspie Disko w pobliżu zachodnich wybrzeży Grenlandii. W skałach pochodzenia ziemskiego żelazo spotyka się bowiem jedynie w bardzo nieznacznych ilościach w postaci drobnych ziaren, zwłaszcza w niektórych bazaltach. Bardzo pospolite natomiast są liczne związki żelaza. Do najbardziej rozpowszechnionych należą związki z siarką. Piryt, FeS2, krystalizujący w układzie regularnym zwykle w postaci złocistożółtych sześcianów, występuje w żyłach kwarcowych wielu skal wybuchowych łącznie z różnymi innymi minerałami, m. in. także z rodzimym złotem. Innymi pospolitymi minerałami siarczkowymi żelaza są markazyt (polimorficzna odmiana FeS2), piryt magnetyczny Fe„Sn + 1 chalkopiryt CuFeS2, arsenopiryt FeAsS. Jednosiarczek FeS, nieznany wśród minerałów pochodzenia ziemskiego, spotyka się w niewielkich ilościach w meteorytach pod nazwą troilitu.

Wskutek małego stopnia dysocjacji HgCl2 w roztworze równowaga, wyrażona równaniem (IV), a więc i równowaga reakcji (V) zostaje silnie przesunięta na prawo. Z chlorkami litowców chlorek rtęciowy tworzy związki zespolone typu MfHgCy i MjtHgChJ. Roztwory ich mają odczyn obojętny. Daje on też związki podwójne z innymi solami.

Rodzina lantanowców, obejmująca bez lantanu 14 pierwiastków o liczbach atomowych 58—71, zajmuje szczególne stanowisko w układzie okresowym. Tworzy ona szereg pierwiastków następujących w kolejności liczb atomowych bezpośrednio jeden po drugim, wykazujących między sobą tak duże podobieństwo we własnościach fizycznych i chemicznych, jakiego nie spotyka się w żadnej innej rodzinie układu okresowego (tabl. 100). Na podstawie własności chemicznych należałoby wszystkie lantanowce umieścić razem z lantanem w dodatkowej rodzinie grupy III w szóstym okresie.

Eksploatowane obecnie rudy uranowe wykazują dużą rozmaitość, tak co do rodzaju jego połączeń, jak i co do towarzyszących mu domieszek. Odpowiednio do tego stosuje się też różne metody wyodrębniania.